Witaj w przewodniku, dzięki któremu dowiesz się jak zwiększyć białko w diecie! Jeśli chcesz zadbać o swoje zdrowie, zwiększenie spożycia protein może być kluczowym krokiem. W tym artykule omówimy znaczenie białka w diecie, różnorodne źródła białka, korzyści zdrowotne zwiększenia jego spożycia oraz praktyczne strategie, które pomogą Ci osiągnąć ten cel.
Spis Treści:
- Zrozumienie roli białka w diecie: Czemu białko jest ważne?
- Źródła białka w diecie
- Indywidualne zapotrzebowanie na białko: Jak obliczyć?
- Dzienne zapotrzebowanie na białko i makroskładniki: Kalkulator
- Białko w diecie odchudzającej
- Korzyści ze zwiększenia zawartości białka w diecie
- Zawartość białka w diecie: Strategie zwiększenia konsumpcji
- Wysokobiałkowy plan posiłków
- Zawartość białka w diecie ketogenicznej
- Białko a choroby autoimmunologiczne
- Zwiększenie udziału protein w diecie a histamina
- Jak zwiększyć zawartość białka w diecie: Konkluzja
Zrozumienie roli białka w diecie: Czemu białko jest ważne?
Białko odgrywa kluczową rolę w budowie i naprawie tkanek, produkcji hormonów i enzymów oraz utrzymaniu zdrowej skóry, włosów i paznokci. Ma istotne znaczenie także w budowaniu odporności oraz redukcji masy ciała. Dlatego ważne jest, aby spożywać odpowiednią ilość białka każdego dnia.
Źródła białka w diecie
Istnieje wiele źródeł białka, zarówno zwierzęcych, jak i roślinnych. Mięso, ryby, owoce morza, jaja, nabiał, a także orzechy, nasiona, rośliny strączkowe i soja są bogatymi źródłami białka.
Przewaga protein pochodzenia zwierzęcego nad białkami roślinnymi
Zdecydowanie lepszym wyborem pod kątem odżywiania są białka pochodzenia zwierzęcego (pełnowartościowe białko). Charakteryzują się one bowiem – w przeciwieństwie do protein pochodzenia roślinnego – pełnym profilem aminokwasów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania. Także ich przyswajalność jest dużo wyższa (> 90%) w porównaniu do białek roślinnych (70 – 90 %).
W dodatku, roślinne źródła białka często zawierają także różnego rodzaju antyodżywcze komponenty utrudniające przyswajanie aminokwasów. Należą do nich m. in. taniny, saponiny, kwas fitynowy obecne w zbożach, strączkach i orzechach. Dlatego warto moczyć lub nawet kiełkować ziarna, orzechy i strączki, aby zminimalizować wpływ substancji antyodżywczych na absorpcję protein.
Alternatywę stanowią izolaty białek roślinnych, na przykład czyste białko grochu, białko konopne itp.
Kazeina i gluten, czyli problematyczne źródła białka
Białko to niezbędny składnik naszego pożywienia, ale jednocześnie także możliwa przyczyna reakcji układu odpornościowego. Często ma to miejsce w przypadku białek roślinnych, szczególnie glutenu lub białka mleka (kazeiny). Dlatego nie są to dobre źródła białka dla osób uczulonych lub z ich nietolerancją.
Indywidualne zapotrzebowanie na białko: Jak obliczyć?
Indywidualne zapotrzebowanie na białko zależy od wielu czynników, takich jak wiek, waga, poziom aktywności fizycznej, stan zdrowia i cel dietetyczny. Istnieją jednak ogólne zalecenia, które pomogą Ci obliczyć swoje zapotrzebowanie na białko.
Udział protein w diecie, czyli ile białka dziennie?
Oficjalne wytyczne wskazują 1 g białka na kilogram masy ciała dziennie jako normę minimalną. Zaś zwiększenie dziennego spożycia do 1,2 – 1,5 g/kg masy ciała zalecane jest w obecności objawów niedożywienia lub w przebiegu chorób przewlekłych. Także u osób o dużej aktywności fizycznej (np. sportowców) oraz starszych zapotrzebowanie na białko wzrasta.
Jeśli Twoim celem jest odchudzanie, zawartość białka na poziomie nawet 1,6 – 2,2 g/kg masy ciała ułatwi Ci jego realizację.
Ciekawostka: Zaleca się, aby całkowita podaż białka nie przekraczała 30 – 35% dziennego zapotrzebowania kalorycznego, gdyż jest to maksimum zdolności wątroby do jego przetwarzania.
ROBB WOLF „PALEO DIETA”
Dzienne zapotrzebowanie na białko i makroskładniki: Kalkulator
Przydatnym narzędziem do obliczenia indywidualnego zapotrzebowania na białko jest kalkulator makroskładników. Uwzględnia on zarówno wiek, wzrost, wagę i płeć, jak i poziom aktywności fizycznej, dzięki czemu pozwala najbardziej wiarygodnie jak to możliwe oszacować docelową dzienną porcję aminokwasów w diecie.
Proporcje białka, węglowodanów i tłuszczy na redukcji i nie tylko
Proporcje białka, węglowodanów i tłuszczy w diecie są istotne pod wieloma względami. Jednak szczególnego znaczenia nabierają w odniesieniu do realizacji celu dietetycznego, czyli podczas diety odchudzającej.
Docelową proporcję makroskładników w diecie, z uwzględnieniem optymalnej ilości białka, zarówno jeśli chcesz zachować obecną masę ciała, jak i w przypadku diety redukcyjnej, możesz obliczyć za pomocą dedykowanego kalkulatora. Znajdziesz go w kompleksowym zestawie kalkulatorów makro. Dostęp do niego możesz uzyskać także dołączając do Plemienia Modern Cavegirl w roli Łowcy lub Szamana.
Białko w diecie odchudzającej
Białko odgrywa kluczową rolę w procesie redukcji wagi. Przede wszystkim, odchudzanie na diecie bogatej w białko jest znacznie łatwiejsze przynajmniej z uwagi na fakt, że białko posiada wysoki indeks sytości. Oznacza to, że posiłek wysokobiałkowy zapewnia długotrwałe uczucie nasycenia, co sprzyja procesowi utraty wagi. Dodatkowo proteiny zwiększają efekt termiczny pożywienia i pozwalają budować tkankę mięśniową, dzięki czemu zwiększa się poziom metabolizmu.
Zaopatrz się w gotowy jadłospis odchudzający bazujący na diecie wysokobiałkowej, który przeciwdziała utracie tkanki mięśniowej.
WIĘCEJ NA TEN TEMAT: Rola białka w procesie odchudzania
Katabolizm mięśniowy w procesie odchudzania
W procesie odchudzania istnieje ryzyko wystąpienia tzw. katabolizmu białek z tkanki mięśniowej, który polega na rozpadzie białek mięśniowych na proste aminokwasy w celu produkcji energii przez organizm.
Wiąże się to z utratą tkanki mięśniowej na pokrycie niedoborów podaży energii (deficyt kaloryczny). Aby tego uniknąć, warto zapewnić zwiększoną podaż białka podczas procesu utraty wagi, unikać drastycznej redukcji kalorii oraz przeprowadzać odchudzanie na diecie bogatej w tłuszcz (dieta ketogeniczna).
Nie wiesz, na czym polega dieta ketogeniczna? Zapoznaj się z nią poprzez lekturę e-book’a Keto Dieta Bez Tajemnic. Znajdziesz w nim wszystkie niezbędne informacje, żeby zadecydować czy KETO to coś dla Ciebie. Dowiesz się także, jak rozpocząć stosowanie tego stylu żywienia.
Korzyści ze zwiększenia zawartości białka w diecie
Zwiększenie spożycia białka może przynieść wiele korzyści zdrowotnych, w tym redukcję masy ciała, zwiększenie masy mięśniowej, poprawę wydolności fizycznej, uczucie sytości oraz lepszą regenerację po treningu.
W związku z tym, że białko jest kluczowym składnikiem hormonów, warto zwiększyć jego zawartość w diecie w przypadku zaburzeń gospodarki hormonalnej, w tym chorób tarczycy (niedoczynność tarczycy, Hashimoto).
Zawartość białka w diecie: Strategie zwiększenia konsumpcji
Zwiększenie ilości białka w diecie może odbyć się na dwa sposoby. Pierwszym z nich jest wzrost podaży białka, a drugim – polepszenie jego przyswajalności przez organizm.
SPRAWDŹ: Najlepsze naturalne źródła białka, czyli TOP 9 produktów bogatych w białko
Skuteczne strategie na wzrost konsumpcji białka
Oto sprawdzone strategie na zwiększenie zawartości białka w spożywanym jedzeniu:
- Zjedz wysokobiałkowe śniadanie każdego dnia.
- Dodawaj białko do każdego posiłku, np. poprzez dodanie mięsa do sałatek lub warzyw.
- Spożywaj przekąski bogate w białko, takie jak jogurt grecki czy orzechy.
- Postaw na desery i słodkości z wysokim udziałem białka, np. galaretka czy panna cotta.
- Stosuj odżywkę białkową na przykład jako dodatek do koktajli białkowych.
- Suplementuj kolagen, czyli białko młodości.
Metody zwiększenia przyswajalności białek
Strategie mające na celu wzrost absorpcji aminokwasów to:
- Zadbaj o wysokie spożycie witaminy C razem z posiłkiem bogatym w białko, gdyż kwaśne środowisko zwiększa jego przyswajalność. Podobne działanie będzie wykazywać sok z cytryny, ocet jabłkowy i inne źródła kwasów.
- W towarzystwie białek zwiększ spożycie produktów bogatych w proteazy, np. kiwi, mango, papaja, ananas, jogurt lub suplementuj enzymy proteolityczne, usprawniające absorpcję białek.
- Unikaj przegotowywania lub przepiekania produktów białkowych, gdyż znacznie zmniejsza to przyswajalność aminokwasów.
- Korzystaj z odżywek białkowych w postaci hydrolizowanej (białka hydrolizowane, hydrolizat białka).
- Włącz do diety różnorodne źródła białka, aby zapewnić kompleksową dostawę wszystkich niezbędnych aminokwasów. Szczególnie jeśli Twoja dieta bazuje na roślinnych źródłach białka.
- Pamiętaj o odpowiedniej podaży kalorii w postaci węglowodanów i tłuszczu. Niska kaloryczność diety zmusza organizm do przekształcania białek w energię za pomocą glukoneogenezy.
Wysokobiałkowy plan posiłków
W praktyce, zwiększenie spożycia białka może być wyzwaniem, zwłaszcza dla osób prowadzących intensywny tryb życia. Jednak przy zastosowaniu powyższych strategii, możesz łatwo zwiększyć jego udział w diecie. Często wymaga to jednak zaplanowania posiłków z wyprzedzeniem.
Oto przykładowy plan posiłków na jeden dzień zwiększonego spożycia białka:
- Śniadanie: Proteinowe pankejki z borówkami
- Lunch: Sałatka z grillowanym kurczakiem i awokado
- Obiad: Pieczona ryba z warzywami
Więcej propozycji wysokobiałkowej diety, w tym także diety odchudzającej znajdziesz w mojej ofercie jadłospisów proteinowych.
WYPRÓBUJ GOTOWE JADŁOSPISY:
Zawartość białka w diecie ketogenicznej
Jeśli stosujesz niskowęglowodanowy styl żywienia, nie daj się nabrać na powszechnie powielany mit odnośnie negatywnego wpływu białka na stan ketozy. Według standardowych wytycznych dla keto diety, udział protein w diecie powinien być umiarkowany, na poziomie ok. 15 – 20% kalorii. Wytłumaczeniem dla tej koncepcji ma być mechanizm glukoneogenezy, który polega na produkcji glukozy z białek w sytuacji niedoboru węglowodanów.
W praktyce jednak proces produkcji cukru z aminokwasów nie zachodzi przy jednoczesnym wysokim poziomie ciał ketonowych. Wynika to z tego, że organizm chce zachować tkankę mięśniową na wypadek długotrwałego postu (dieta ketogeniczna to tzw. dieta udająca post).
Białko a choroby autoimmunologiczne
Konsumpcja protein ma szczególne znaczenie w przebiegu chorób z autoagresji. Z jednej strony, białko jest ważnym elementem zdrowej diety, z drugiej jednak to właśnie obce białka wywołują reakcję immunologiczną. Dlatego należy zadbać o to, aby pochodziło ono z bezpiecznych dla Twojego organizmu źródeł. Z reguły najlepiej sprawdzają się tutaj białka pochodzenia zwierzęcego, gdyż są one najbardziej zbliżone pod względem struktury do aminokwasów w organizmie człowieka.
Do najczęściej drażniących układ odpornościowy należą białka roślinne (gluten, białko orzechowe), białka mleka (kazeina) oraz białko jaj. Warto sprawdzić czy nie występuje alergia lub nietolerancja powyższych i wyeliminować je z menu. Można także usunąć je na jakiś czas i pojedynczo wprowadzać z powrotem do diety, obserwując reakcje organizmu (protokół autoimmunologiczny AIP).
Rola białka w niedoczynności tarczycy i chorobie Hashimoto
Schorzenia tarczycy oraz zaburzenia gospodarki hormonalnej wymagają zwiększenia udziału protein w diecie, gdyż aminokwasy są podstawowym budulcem hormonów (w tym hormonów tarczycy). Zatem przy niedoczynności tarczycy należy szczególną uwagę zwrócić na zawartość białka w menu. Jednocześnie, jeśli jej podłożem jest choroba Hashimoto, znaczenie będzie miał wtedy także jego rodzaj.
ZOBACZ TAKŻE: Suplementacja kolagenem przy Hashimoto
W przypadku choroby Hashimoto świetnie sprawdzi się zatem jadłospis proteinowy/wysokobiałkowy bez alergenów w postaci nabiału, zbóż i orzechów. A jeśli celem jest także odchudzanie, to jadłospis odchudzający oparty na menu wysokobiałkowym.
ODBLOKUJ DOSTĘP DO PREZENTACJI
Chcesz się dowiedzieć, w jaki sposób dieta niskowęglowodanowa leczy Hashimoto? Dołącz do CaveLetter’a i odbierz dostęp do prezentacji w prezencie za zapis.
Zwiększenie udziału protein w diecie a histamina
Nietolerancja histaminy to problem zdrowotny, o którym mówi się coraz więcej. Jest ona najbardziej prawdopodobnym wyjaśnieniem reakcji alergicznych, które nie wychodzą bezpośrednio w testach. Poziom histaminy w organizmie może wrosnąć do ilości aktywującej reakcję autoimmunologiczną na wiele sposobów, a część z nich ma związek z konsumpcją białka.
Po pierwsze, konsumpcja białek alergennych wywołuje wzrost poziomu histaminy, a po drugie zawartość histaminy naturalnie wzrasta w wyniku zmiany struktury białek w produktach długo przechowywanych (np. wędliny i nabiał dojrzewający, wekowane potrawy, itp.). W dodatku, niektóre mięsa oraz ryby, a także większość owoców morza naturalnie zawiera histaminę.
Dlatego, w przypadku nietolerancji histaminy warto korzystać tylko z tych produktów białkowych, które nie powodują reakcji i konsumować je wkrótce po przyrządzeniu.
Jak zwiększyć zawartość białka w diecie: Konkluzja
Zwiększenie ilości białka w diecie może przynieść wiele korzyści zdrowotnych, począwszy od poprawy masy mięśniowej i wydolności fizycznej, aż po utratę wagi i lepsze samopoczucie. Korzystając z opisanych powyżej strategii, możesz łatwo zwiększyć swoje spożycie białka i cieszyć się lepszym zdrowiem każdego dnia.
Pytania & Odpowiedzi
Niedobór białka może prowadzić do utraty masy mięśniowej, osłabienia układu immunologicznego, problemów z regeneracją tkanek oraz wielu innych konsekwencji zdrowotnych.
Tak, spożywanie większej ilości białka może pomóc w utracie wagi poprzez zwiększenie uczucia sytości i przyspieszenie metabolizmu.
Osoby aktywne fizycznie, starsze, w trakcie rekonwalescencji, a także w przypadku chorób przewlekłych oraz schorzeń na tle hormonalnym powinny zwiększyć ilość białka w diecie. Może pomóc to w utrzymaniu zdrowej masy mięśniowej i zapewnieniu prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Odzwierzęce źródła białka są najbardziej zbliżone do budowy białek w organizmie człowieka. Posiadają także pełen profil wszystkich niezbędnych aminokwasów, co czyni je lepszym wyborem niż białka pochodzenia roślinnego.
Dla osób niejedzących mięsa i nabiału, dostępnymi źródłami białka są m.in. rośliny strączkowe, soja, orzechy, nasiona i produkty zbożowe. Należy jednak uważać na ich potencjalne działanie antyodżywcze oraz alergenne. W przypadku diety roślinnej, warto komponować posiłki w taki sposób, aby zapewnić sobie pełen profil aminokwasów.
Źródła:
Effect of authentic and natural vitamin C and carotene on amino acid absorption
Personalizing Protein Nourishment
Unable to build lean muscle? Up your protein absorption with these tips
The effects of high protein diets on thermogenesis, satiety and weight loss: a critical review
A high-protein diet for reducing body fat: mechanisms and possible caveats
How Protein Can Help You Lose Weight Naturally
Are you eating enough Protein?
Może Cię także zainteresować:
-
Odchudzanie dla kobiet: Hormony a redukcja masy ciała
-
Choroba Hashimoto nieleczona konsekwencje: Objawy oraz skutki nieleczonej Hashimoto i niedoczynności tarczycy
-
Hashimoto produkty dozwolone & Hashimoto produkty zabronione: Jakich produktów unikać przy Hashimoto? Dieta przy niedoczynności tarczycy