Niedoczynność tarczycy & choroba Hashimoto: Objawy determinują proces leczenia

Choroba Hashimoto, znana również jako autoimmunologiczne zapalenie tarczycy jest jedną z najczęściej diagnozowanych chorób tarczycy na świecie. Występuje głównie u kobiet, a objawy Hashimoto mogą być różnorodne i często mylone z innymi schorzeniami. Zrozumienie objawów i przyczyn tej choroby jest podstawą dla skutecznego leczenia i poprawy jakości życia osób dotkniętych tych schorzeniem.

Definicja Hashimoto & znaczenie diagnostyki

Choroba Hashimoto to przewlekłe limfocytarne zapalenie tarczycy, czyli choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy atakuje własne komórki tarczycy. To prowadzi do stopniowego niszczenia gruczołu tarczycy, a następnie do niedoczynności tarczycy.

Według badań przeprowadzonych przez American Thyroid Association choroba Hashimoto jest najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy w krajach rozwiniętych, dotykając około 5% populacji. Kobiety są nawet ośmiokrotnie bardziej narażone na rozwój tej choroby niż mężczyźni.

Wczesna diagnoza Hashimoto jest kluczowa, ponieważ pozwala na szybkie wdrożenie leczenia, które może zapobiec poważnym powikłaniom zdrowotnym. Objawy tej choroby mogą być jednak subtelne i często są mylone z innymi dolegliwościami.

Objawy & stadia rozwoju choroby Hashimoto

Występowanie oraz nasilenie objawów choroby Hashimoto zależy od stadium jej zaawansowania. W początkowym etapie autoagresji wobec tarczycy jej zniszczenie nie jest duże, co pozostaje bez wpływu na poziom produkowanych przez nią hormonów. Jest to postać subkliniczna niedoczynności tarczycy, nie generująca widocznych objawów. Na tym etapie można mieć zatem wrażenie, że organizm funkcjonuje normalnie mimo, że choroba już się rozwinęła. Jedyny sposób na to, aby to sprawdzić jest profilaktyczne badanie poziomu przeciwciał tarczycowych anty-TPO i/lub anty-TG.

Wraz z rozwojem choroby, czyli postępującym zniszczeniem gruczołu tarczowego zaczynają się pojawiać coraz to nowe symptomy choroby, a już istniejące się nasilają. W badaniach może wyjść podwyższony poziom hormonu stymulującego tarczycę TSH, a w zaawansowanym stadium – także obniżona wartość hormonów tarczycy T3 i T4.

Pozostałe objawy typowe dla Hashimoto

Dodatkowo choroba Hashimoto może się objawiać w następujący sposób:

• opuchlizna twarzy
• suche, łamliwe włosy i paznokcie
• bradykardia i podniesione ciśnienie krwi
• zaburzenia równowagi lub koordynacji (ataksja)
• powiększenie języka (makroglosja)
• spowolniona mowa

Objawy mogą się także różnić ze względu na płeć. Kobiety są bardziej narażone na rozwój Hashimoto, a objawy mogą być specyficzne dla płci, takie jak zaburzenia miesiączkowania, problemy z płodnością i wypadanie włosów. U mężczyzn objawy mogą obejmować problemy z libido, spadek energii oraz problemy z koncentracją.

Rola obserwacji objawów i diagnostyki

Jak widzisz, objawy choroby Hashimoto mogą być niespecyficzne i różnorodne, co często prowadzi do opóźnień w diagnozie. W jednym z badań opublikowanych w Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism podkreślono, że pacjenci z Hashimoto mogą doświadczać objawów takich jak zmęczenie, depresja, przyrost masy ciała, suchość skóry i problemy z pamięcią, zanim zostanie postawiona właściwa diagnoza.

Wczesne wykrycie Hashimoto pozwala na szybsze wdrożenie leczenia. A to może zapobiec rozwojowi pełnoobjawowej niedoczynności tarczycy i związanych z nią komplikacji zdrowotnych.

Podstawowym krokiem w diagnostyce Hashimoto jest ocena poziomu hormonów tarczycy (TSH, FT3, FT4) oraz przeciwciał anty-TPO i anty-TG. Zwiększone poziomy przeciwciał są charakterystyczne dla Hashimoto, nawet w początkowym stadium.

Ultrasonografia tarczycy może być pomocna w ocenie struktury gruczołu tarczycy i wykryciu ewentualnych zmian, takich jak guzki czy zmniejszona echogeniczność, które są typowe dla Hashimoto. Często jest to widoczne już we wczesnym stadium zaawansowania choroby.

Wyniki innych badań, które mogą świadczyć o rozwoju choroby Hashimoto to:

• podwyższony poziom cholesterolu (całkowity, LDL i trójglicerydy)
• wysoki poziom prolaktyny
• anemia (występuje u 30 – 40% osób borykających się z Hashimoto)
• podwyższona kinaza kreatynowa
• zła tolerancja węglowodanów (podwyższona glikemia, insulinooporność), która współwystępuje u ok. 50% osób cierpiących na Hashimoto

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ: Diagnostyka choroby Hashimoto i niedoczynności tarczycy

Choroba Hashimoto a metabolizm, odchudzanie i zdrowie serca

Tarczyca jest istotnie zaangażowana, zarówno w metabolizm tłuszczów, jak i metabolizm węglowodanów oraz szeroko rozumiane zarządzanie energią w organizmie. Ma to wpływ na tempo metabolizmu, wagę ciała oraz poziom cholesterolu. Dlatego niedoczynność tarczycy spowodowana chorobą Hashimoto, nawet w stadium subklinicznym odciska swoje piętno także na zdrowiu metabolicznym. Szacuje się, że subkliniczne stadium choroby Hashimoto może występować nawet u 15% społeczeństwa.

Problemy z utrzymaniem prawidłowej wagi, podwyższone trójglicerydy oraz ciśnienie krwi mogą zatem świadczyć o rozwoju choroby Hashimoto.

Oznacza to także, że choroba Hashimoto zwiększa ryzyko wystąpienia chorób serca i innych problemów natury kardiologicznej. Stanowi także częstą przyczynę trudności z odchudzaniem, szczególnie u kobiet w okresie perimenopauzy lub w trakcie menopauzy, gdyż ryzyko wzrasta wraz z wiekiem.

PRZECZYTAJ: Odchudzanie z Hashimoto na pokładzie ORAZ Dlaczego odchudzanie staje się coraz trudniejsze z wiekiem

Hashimoto brzuch tarczycowy: Co to jest?

Częstym objawem towarzyszącym chorobie Hashimoto jest gromadzenie się tkanki tłuszczowej w okolicy brzucha, czyli tzw. otyłość brzuszna, określana mianem brzucha tarczycowego lub insulinowego. Jest ona spowodowana nadmiarem tłuszczu trzewnego, okalającego narządy wewnętrzne i stanowi przejaw ogólnoustrojowej insulinooporności.

Leczenie Hashimoto według medycyny konwencjonalnej

Standardową formą leczenia Hashimoto jest terapia hormonalna z użyciem syntetycznych hormonów tarczycy (lewotyroksyna), która pomaga w normalizacji ich poziomu. Jednak nie ma ona sensu, zanim nie dojdzie do pełnoobjawowej niedoczynności tarczycy.

Wczesna diagnoza i indywidualne podejście do leczenia są zatem kluczowe w zarządzaniu chorobą Hashimoto. Na wczesnym etapie zaawansowania, który charakteryzuje się podwyższonymi przeciwciałami tarczycowymi anty-TPO i/lub anty-TG bez jednoczesnych zmian w obrębie TSH czy poziomu hormonów tarczycy, medycyna konwencjonalna nie jest w stanie jednak zaoferować żadnego rodzaju leczenia. Jedynym zaleceniem jest obserwacja i monitorowanie podstawowych markerów tarczycowych.

Inna sprawa, że wykrywalność choroby na tym etapie jest bardzo niska, gdyż badanie poziomu przeciwciał nie zalicza się do standardowego zestawu badań profilaktycznych. Z reguły dopiero objawy świadczące o niedoczynności tarczycy skłaniają lekarzy do pogłębionej analizy jej stanu.

Tymczasem, czym wcześniejsze stadium zaawansowania choroby, tym łatwiej wdrożyć środki zaradcze.

Bez względu jednak na etap choroby, należy pamiętać, że każdy jest inny, dlatego terapia musi być dostosowana do unikalnych potrzeb oraz indywidualnych czynników, które zdeterminowały rozwój choroby. A to także najczęściej jest ignorowane w standardowym podejściu medycznym.

ZOBACZ: Przyczyny choroby Hashimoto i czynniki wyzwalające

W konsekwencji, pacjenci cierpiący na Hashimoto często nie doświadczają znacznej poprawy samopoczucia. Terapia hormonalna nie jest bowiem w stanie wyeliminować objawów wynikających z nieprawidłowej pracy nadnerczy czy złej tolerancji węglowodanów. A one także mają wpływ na pracę tarczycy.

Objawowe leczenie Hashimoto kontra eliminacja przyczyny źródłowej

Jedyne zadanie leczenia objawowego w przebiegu choroby Hashimoto, wdrażanego na etapie zaawansowanej niedoczynności tarczycy to zmniejszenie nasilenia objawów. Podawanie syntetycznych hormonów tarczycy w żaden sposób nie hamuje autoagresji organizmu wobec gruczołu tarczowego. Z biegiem czasu oznacza to coraz większą jego degradację i kompletne uzależnienie się od terapii hormonalnej.

A przecież Hashimoto to stan zapalny, na który można oddziaływać poprzez dietę i styl życia. Dlatego najlepszym podejściem leczniczym jest usunięcie przyczyny choroby Hashimoto, czyli przewlekłego jej zapalenia.

PRZEKONAJ SIĘ: Jak wyleczyć Hashimoto bez leków – studium przypadku

Dieta oraz styl życia w profilaktyce i leczeniu choroby Hashimoto

Istnieją dowody naukowe sugerujące, że dieta może odgrywać kluczową rolę w zarządzaniu objawami choroby Hashimoto.

Zacznijmy może od tego, że jednym z trzech warunków rozwoju choroby autoimmunologicznej – poza genetyką i czynnikami środowiskowymi – jest zespół nieszczelnego jelita. Polega on na wzmożonej perforacji nabłonka jelitowego, który zaczyna przepuszczać do organizmu szkodliwe substancje oraz niestrawione resztki jedzenia. Skutkuje to autoagresją, a jest spowodowane niewłaściwą dietą oraz chronicznym stresem.

Pierwszym krokiem w leczeniu choroby Hashimoto powinna być eliminacja wszelkich zbóż i rezygnacja z nabiału oraz przeciwdziałanie przewlekłemu stresowi, który dodatkowo prowadzi do niewydolności nadnerczy.

W diecie zorientowanej na Hashimoto powinno się także kłaść nacisk na produkty bogate w przeciwutleniacze (antyoksydanty oraz kwasy omega-3).

SPRAWDŹ: Rola diety przeciwzapalnej w leczeniu chorób autoimmunologicznych ORAZ Dietoterapia Hashimoto

Wpływ diety ketogenicznej na przebieg choroby Hashimoto

Istotną kwestią w przeciwdziałaniu stanom zapalnym w organizmie jest ograniczenie cukru i węglowodanów w diecie. Dlatego jednym z lepszych podejść dietetycznych w odniesieniu do choroby Hashimoto jest ograniczenie konsumpcji węglowodanów poprzez wdrożenie diety niskowęglowodanowej lub nawet diety ketogenicznej.

Dieta ketogeniczna przy Hashimoto będzie najlepszym rozwiązaniem, zwłaszcza jeśli należysz do tej grupy osób, która dodatkowo źle toleruje węglowodany, wykazując tendencję do hiperglikemii poposiłkowej i/lub insulinooporności.

W praktyce, samodzielne wdrożenie zbilansowanej keto diety zoptymalizowanej pod kątem Hashimoto może okazać się wyzwaniem, dlatego warto posiłkować się gotowymi jadłospisami:

Oczywiście dieta to nie tylko kompozycja białek, tłuszczów i węglowodanów… Bardzo istotne jest przeciwdziałanie lub eliminacja niedoborów witamin i minerałów, a w razie konieczności – wdrożenie suplementacji.

Badania wykazują, że dieta bogata w selen, cynk i witaminę D może wspierać funkcjonowanie tarczycy i łagodzić objawy tej choroby.

WIĘCEJ NA TEN TEMAT: Najlepsze suplementy diety dla osób borykających się z Hashimoto

Objawy choroby Hashimoto: Podsumowanie

Choroba Hashimoto jest złożoną chorobą autoimmunologiczną, która wymaga wieloaspektowego podejścia do diagnozy i leczenia. Wczesne rozpoznanie i indywidualnie dobrana terapia mogą znacząco poprawić jakość życia pacjentów.

Jeśli zauważasz u siebie objawy związane z Hashimoto, nie zwlekaj z konsultacją z lekarzem. Wczesne wdrożenie odpowiedniego leczenia jest bowiem kluczem do zarządzania tą chorobą i zapobiegania jej powikłaniom.

Materiały źródłowe:
Hashimoto Thyroiditis
The importance of nutritional factors and dietary management of Hashimoto’s thyroiditis
Hashimoto Thyroiditis Workup
The Relationship Between Thyroid Function and Metabolic Syndrome and Its Components
Subclinical Hypothyroidism
Hashimoto Izabella Wentz

Jeśli podobają Ci się treści prezentowane na moim blogu i chcesz okazać wsparcie dla mojej działalności, to zachęcam do postawienia mi wirtualnej kawy za pomocą poniższego przycisku 🙂

Może Cię także zainteresować: